Câu hỏi: Cụ B và cụ C sinh được 03 người con: bà A, bà G, ông E. Bà A không có chồng con. Vào năm 1980, bà A đã làm đơn xin và được UBND xã X, huyện Y cấp cho 200m2 đất ở tại thửa số 2, tờ bản đồ số 2, bản đồ 2.
Sau khi được cấp đất ở, bà A đã làm 3 gian nhà tranh và mời bố mẹ cùng ông E, bà G ra ở. Bà G ở đó đến khi đi xây dựng gia đình, còn ông E đi bộ đội đến năm 1990 thì về lấy vợ.
Bà A phá nhà tranh đi xây nhà ngói, vợ chồng ông E ở cùng bà. Do nhà cửa chật chội nên vợ chồng ông E hỏi mượn đất của bà A để xây nhà, bà A cũng đồng ý cho xây nhưng không nói cụ thể cho mượn diện tích đất là bao nhiêu chỉ nói làm đủ để ở và ông E đã làm ngôi nhà hiện nay vợ chồng ông E đang ở. Từ khi được cấp đất ở đến nay, bà A không chuyển nhượng, tặng cho ai diện tích đất này và chưa đóng thuế sử dụng đất ở. Năm 2013, khi nhà nước đo đạc lại đất thì bà phát hiện trên sổ sách của xã diện tích đất ở của bà A lại mang tên ông E. Vậy, bà A cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
Trả lời có tính chất tham khảo: Cảm ơn Quý Khách hàng đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Intelico – Hà Nội. Theo thông tin Quý Khách hàng cung cấp, chúng tôi tư vấn như sau:
Trước hết, bà A cần thu thập các tài liệu cần có theo quy định tại Khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai năm 2013 – căn cứ để bà A được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và để Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất hợp pháp của bà A (Khoản 9 Điều 3 Luật Đất đai năm 2013), cụ thể như sau:
“Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ sau đây thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:
a) Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15/10/1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
b) Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15/10/1993;
c) Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất;
d) Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15/10/1993 được UBND cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15/10/1993;
đ) Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật;
e) Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất;
g) Các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15/10/1993 theo quy định của Chính phủ”.
Bên cạnh đó, bà A cần thu thập hồ sơ địa chính của thửa đất được lưu giữ tại các cơ quan nhà nước có thẩm quyền như: sổ mục kê, sổ địa chính,… để có căn cứ đánh giá nguồn gốc thửa đất và quá trình sử dụng đất từ trước đến nay.
Ngoài ra, trong quá trình chứng minh diện tích đất đang tranh chấp thuộc về mình, nếu việc bà A cho mượn đất đã được lập thành văn bản có đầy đủ chữ ký của bà A và ông E hoặc có đoạn ghi âm, ghi hình, trong đó người kia công nhận việc mượn đất hoặc có những người làm chứng cho việc mượn đất có xảy ra,…, bà A có thể sử dụng các tài liệu, văn bản này trong quá trình đòi lại quyền sử dụng đất.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ các căn cứ như trên, bà A có thể áp dụng các biện pháp để bảo vệ quyền sử dụng đất của mình đối với diện tích tại thửa đất số 2, tờ bản đồ số 2 theo quy định tại Điều 164 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Trên đây là nội dung tư vấn của Công ty Luật Intelico – Hà Nội dựa trên thông tin Quý Khách hàng cung cấp, ý kiến tư vấn có thể không còn phù hợp trong trường hợp thông tin Quý Khách hàng cung cấp thay đổi. Quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc hoặc yêu cầu cung cấp dịch vụ pháp lý, vui lòng liên hệ theo hotline 024.35373699 để được tư vấn cụ thể.
Trân trọng./.